Natte ecosystemen herbergen een hoge biodiversiteit en leveren cruciale ecosysteemdiensten voor onze samenleving, maar staan hevig onder druk door menselijk toedoen. Herstel moet hun achteruitgang keren. Klassieke methodes van ecosysteemherstel, waarbij aangetaste ecosystemen teruggebracht worden naar hun originele staat, zijn vaak sociaaleconomisch lastig. Een nieuwe, innovatieve vorm van natuurherstel is juist toekomstgericht. Doel is om natuurwaarden van aangetaste ecosystemen te verbeteren, terwijl de huidige ecosysteemdiensten behouden blijven. Dit nieuwe concept wordt toegepast in het iconische project ‘Marker Wadden’ in Nederland (zie ook p. 6). Klassiek herstel van natuurwaarden in het Markermeer via terugkeer naar de oude situatie (de Zuiderzee) is onmogelijk vanwege de waterveiligheid. Daarom is 700 ha aan nieuwe moerasnatuur aangelegd in een archipel van vijf eilanden, waarop moerasvegetatie zich zou moeten ontwikkelen om de natuurwaarden van het Markermeer te stimuleren. Hoe de moerasvegetatie zich zou ontwikkelen onder werkbeheer was onbekend. Wij voerden daarom een experiment uit om te onderzoeken welke factoren de ontwikkeling van de moerasvegetatie met name sturen, wat belangrijk is voor de beheerder. We hebben zowel de effecten van begrazing door herbivoren (met name grauwe gans) en het introduceren van wortelstokken van riet op de vegetatieontwikkeling gedurende het eerste groeiseizoen bepaald. Het experiment toonde aan dat het type vegetatie dat zich ontwikkelt in nieuwe natte natuurgebieden te sturen is met beheer door de buitensluiting van begrazing voor vraatgevoelige soorten en de actieve introductie van doelsoorten. Zonder begrazing en met introductie van riet ontstond een rietvegetatie, terwijl anders grote lisdodde zich vestigde. Het opstellen van heldere doelen, ruimte geven aan natuurlijke processen en stimulatie van doelsoorten ter bevordering van biodiversiteit zijn bruikbare methodes voor natuurbeheerders en ecosysteemherstel.